Алгарытмы і рэкамендацыі па эфектыўным навучанні людзей старэйшага ўзросту.

Арганізацыя адукацыйнага працэсу.

  • Прыходзьце ў аўдыторыю загадзя, каб сустрэць сваіх слухачоў.
  • Абавязкова пазнаёмцеся з усімі прысутнымі і высветліце, з якімі чаканнямі прыйшоў на занятак кожны чалавек, дазнайцеся яго зыходны ўзровень падрыхтоўкі.
  • Групы павінны быць невялікія – не больш за 10 чалавек, а час занятку – не больш за 1,5 гадзіны ў дзень.
  • Расстаўляйце мэблю ў круг ці ў паўкруг замест шэрагаў (пры гэтым улічвайце патрэбу рабіць запісы ў слухачоў).
  • Знаходзьцеся ў коле удзельнікаў, а не стойце ўдалечыні перад групай.
  • Не бойцеся траціць час на перапынкі, размінкі, бо людзям старэйшага ўзросту патрэбна больш часу для таго, каб засвойваць інфармацыю, запомніць і ўзнавіць алгарытм дзеянняў, выканаць заданні.
  • Неабходна адпаведная падрыхтоўка тэхнікі і індывідуальны падыход з улікам, магчыма, аслабленага зроку, слыху.
  • Некаторым людзям можа быць складана разглядзець дробныя літары на экране, таму трэба наладзіць аптымальныя шрыфт і колер.
  • Калі ў групе ёсць людзі, якія перасоўваюцца на вазках, улічвайце архітэктурныя бар'еры і папярэдзьце навучэнца пра іх, каб чалавек загадзя меў магчымасць прымаць рашэнні аб удзеле ў занятку. Перад пачаткам занятку ўдакладніце, якая дадатковая дапамога спатрэбіцца (можна прапанаваць дапамогу ў размяшчэнні верхняй вопраткі, сумак, валізак або іншых рэчаў).
  • Важна падрыхтаваць тлумачэнні і інструкцыі па тэмах, якія абмяркоўваюцца (іх можна знайсці на сайце праекта ionline.a1.by), прычым у друкаваным выглядзе, бо для старэйшага пакалення больш звыкла і зразумела чытанне тэкстаў з папяровых, а не з электронных носьбітаў. Гэта звязана і з патрэбай канспектаваць заняткі.
  • Неабходна ўлічваць час, адведзены на канспектвананне, пры пабудове плана занятку.

Выбар форм і метадаў навучання.

  • У ходзе занятку заўсёды тлумачце свае дзеянні і інфармуйце аб тым, што вы збіраецеся рабіць далей.
  • Ужывайце розныя метады працы ў групах, дыскусіі, каб даць магчымасць выкарыстоўваць свой вопыт і ў той жа час магчымасць даследаваць штосьці новае і вучыцца самім.
  • Давайце такія заданні, з якімі слухачы могуць паспяхова справіцца.
  • Прадстаўляйце матэрыял для тлумачэння візуальна для таго, каб стварыць у свядомасці навучэнца адпаведныя вобразы, бо ў гэтым узросце абстрактнае мысленне даецца даволі складана, неабходна абапірацца на глядзельную памяць.
  • Заахвочвайце навучанне па прынцыпе «роўны роўнаму»: той, хто ўжо вырашыў нейкую задачу, можа дапамагчы ў гэтым таму, хто пакуль не спраўляецца.
  • Стымулюйце самакантроль, каб навучэнцы адчувалі некаторую ступень кантролю над навучаннем, бачылі прамую сувязь паміж іх намаганнямі і вынікам.
  • Выкарыстоўвайце простыя «лічбавыя» заданні ў працэсе навучання (напрыклад, даслаць па электроннай пошце смайлік камусьці ў групе).
  • Улічвайце, што адначасовае дзеянне двух сігналаў (глядзельнага і слыхавога) перашкаджае фарміраванню сэнсарнай памяці. Для людзей старэйшага ўзросту не варта ўключаць фонавую музыку пры выкананні заданняў. Падчас прэзентацый у Power Point трэба спачатку даць час разгледзець слайд, а затым – каментаваць яго змест. Паказ слайдаў і каментары да іх у адзін час малаэфектыўныя для запамінання.
  • Прытрымлівайцеся наступнага плана заняткаў:
    • 1. Знаёмства;
    • 2. Высвятленне чаканняў;
    • 3. Абазначэнне тэмы;
    • 4. Перадача і практычная прапрацоўка інфармацыі;
    • 5. Зваротная сувязь;
    • 6. Хатняе заданне / суправаджэнне (абавязкова).

Камунікацыя і ўзаемадзеянне.

  • Не размаўляйце як з дзіцём!
  • Кажыце не гучней, а павольней і больш падрабязна. Карысней будзе знізіць тэмп маўлення, гаварыць ясна і разборліва.
  • Запамінайце, як суразмоўца прадставіўся, і не транслюйце стэрэатыпы (да гэтага адносіцца: выкарыстанне імя па бацьку, зваротаў – бабуля, дзядуля, цётка, дзядзька, пажылыя). Загадзя прадумайце варыянты звароту да групы.
  • Калі не пачулі ці не зразумелі – перапытайце. Не варта імітаваць разуменне і прапускаць фрагменты размовы.
  • Не перагружайце маўленне слэнгам або тэхнічнымі тэрмінамі. Па магчымасці прытрымлівайцеся агульнаўжывальнай лексікі, а складаныя тэрміны растлумачвайце.
  • Не перапыняйце і не падганяйце.
  • Пазбягайце дырэктыўнага стылю працы, стыль маўлення – не даклад, а гутарка.
  • Улічвайце розніцу ў грамадскіх нормах і правілах. Не варта ўступаць у канфлікт са сталымі каштоўнаснымі арыентацыямі і нормамі. Але пры гэтым захоўвайце сваю пазіцыю і погляды.

ВАЖНА! Пры парушэнні слыху:

  • ужывайце выразную артыкуляцыю;
  • не адварочвайцеся ад суразмоўцы;
  • намагайцеся выкарыстоўваць друкаваны матэрыял.

Матывацыя і далучэнне.

  • Апелюйце да жыццёвых сітуацый і прыводзьце бытавыя штодзённыя аналогіі. Гэта робіць працэс асэнсаваным.
  • Выкарыстоўвайце наглядныя прыклады, якія матывуюць. Напрыклад: «Давайце паглядзім, як сённяшнія навіны пераклікаюцца з тэмай занятку» (уваходжанне ў тэму). Або, спантанна адказваючы на пытанне, прапануйце даведацца, што пра гэта думае Google.
  • Звяртайцеся да гісторый поспеху, асабліва на занятках з пачаткоўцамі.
  • Старайцеся эмацыйна афарбаваць матэрыял, які вывучаецца. Пры вывучэнні відэасэрвісаў (напрыклад, VOKA) знаходзіць у пошуку любімыя фільмы мінулых гадоў або паэтычныя творы.
  • Выкарыстоўвайце аналогіі, асабліва пры ўжыванні спецыяльнай тэрміналогіі.
  • Заахвочвайце, хваліце і ўхваляйце.
  • Выкарыстоўвайце гумар і добры настрой для падтрымання пазітыўнай атмасферы ў групе.